Malum en büyük yıldızlardan bazılarının (kimisi Güneş’in hacminin 100 katından fazla) iyi mi oluştuğunu anlamaya çalışan bilim adamları, bu devlerin gözlem görüntülerini elde etmekte bilhassa zorlanıyor.
Bunun sebebi, bu devlerin çoğu zaman tozla kaplı yıldız kümelerinin kalabalık merkezlerinde bulunmalarıdır.
Araştırmacılar, ek olarak bu tür yıldızların enerji rezervlerini bir tek birkaç milyon yıl içinde tüketerek süratli yaşayıp genç öldüğünü söylüyor.
Şili’de bulunan ve ABD Ulusal Bilim Vakfı’na bağlı NOIRLab’ın işlettiği Internasyonal Gemini Gözlemevi’nin parçası olan 8,1 metrelik Gemini South teleskobunu kullanan gökbilimciler, malum en büyük yıldız olan R136a1’in şimdiye kadarki en net görüntüsünü elde edebildi.
Using the 8.1-meter Gemini South telescope in Chile, part of @GeminiObs and operated by @NOIRLabastro, astronomers have obtained the sharpest image ever of the yıldız R136a1, the most massive known yıldız in the #Universe 🌟 https://t.co/7e8Lq1i0cT (1/2) pic.twitter.com/eesYSiqPih
— Gemini Observatory (@GeminiObs) August 18, 2022
Geçmiş emekler R136a1’in Güneş’in 250 ila 320 katı kütleye haiz bulunduğunu öne sürerken, yeni gözlemler bu dev yıldızın güneş hacminin bir tek 170 ila 230 katı olabileceğini gösteriyor.
Independent Türkçe’de yer edinen habere bakılırsa R136a1 hâlâ malum en büyük yıldız olarak nitelendirilmesine rağmen gökbilimcilere bakılırsa bulgular, “yıldız kütleleri üstündeki üst sınırın evvel düşünülenden daha düşük olabileceğini” gösteriyor.
Emek harcama sonuçlarının, Güneş’in hacminin 150 katından fazla olan yıldızların yıkıcı patlamalı ölümü esnasında ortaya çıkan helyumdan daha ağır elementlerin evrendeki kökeni üstüne çıkarımları da var.
Core of R136 in 30 Doradus with speckle imaging from Gemini South by @astroquackers et al. https://t.co/V7M2wfR1AY; R136 a1 is most massive yıldız known with past estimates of ~250-300 Msun, they find ~200 Msun thanks to a clearer view of pesky #9 #starsarestillinteresting pic.twitter.com/l7W1Vwui4s
— Chris Evans (@chrisinembra) July 27, 2022
Devasa yıldızın daha ilkin teleskopla meydana getirilen gözlemlerinde, yakınındaki kümenin üyesi tüm yıldızları tek tek seçecek kadar net görüntüler elde edilememişti.
Fakat yeni çalışmada, Gemini South’un Zorro aleti “benek görüntüleme” olarak malum bir teknik kullanarak önceki gözlemlerin çözünürlüğünü aşabildi. Bu teknik, yer tabanlı teleskopların Dünya atmosferinin bulanıklaştırıcı tesirinin üstesinden gelmesini sağlıyor.
Araştırmacılar, binlerce kısa pozlama görüntüsü alınan bu tekniği kullanıp verileri dikkatlice işleyerek, bulanıklığın neredeyse tamamını ortadan kaldırabildi.
Çalışmanın ortak yazarlarından Ricardo Salinas, “Bu netice, doğru koşullar göz önüne alınarak sınırları zorluk çeken 8,1 metrelik bir teleskobun, açısal çözünürlük söz mevzusu olduğunda bir tek Hubble Uzay Teleskobu’na değil, James Webb Uzay Teleskobu’na da rakip olabileceğini gösteriyor” dedi.
Sonuçlarımızı yorumlarken dikkatli olunmasını tavsiye etsek de gözlemlerimiz en büyük yıldızların bir zamanlar düşünüldüğü kadar büyük olmayabileceğini gösteriyor.
